شب ادراری در کوکان و علل آن

[yasi]

[h=1]شب ادراری در کوکان و علل آن

[/h]

http://img1.tebyan.net/big/1385/08/7570483066361571665421081531643619332.jpg

[h=2]سئوال بیمار)[/h] دختری دارم 6 ساله که متاسفانه هنوز شبها در رختخواب خود ادرار میکند. جواب آزمایش ادرار او سالم است و چیزی را نشان نمیدهد. ولی بسیار عصبی و زودرنج است. خیلی نگران او هستم و میترسم هیچوقت نتواند کنترل ادرارش را بهدست آورد یا مشکلاتی در آینده برایش ایجاد شود. لطفاً مرا راهنمایی کنید که چه کار بهتر است انجام دهم؟

[h=2]سئوال) لطفاً بفرمایید شب ادراری چیست و معمولاً در چه سنی مشاهده میشود؟[/h]پاسخ پزشک) بهطور کلی خیس کردن محل خواب، بعد از حدود سن سه سالگی در کودکان را شبادراری میگویند. البته اکثر بچهها در سن سه سالگی کنترل طبیعی مثانه را بهدست میآورند.

قابل ذکر است که در دخترها این کنترل زودتر از پسرها حاصل میشود. شب ادراری در سنین بعد از سه سالگی و حتی تا حدود 10سالگی هم گاها ممکن است دیده شود.

[h=2]علت ایجادکننده شبادراری چیست؟[/h]علت ایجاد کننده ی شبادراری در بیش از 50 درصد کودکان، رشد دیررس دستگاه عصبی یا وجود یک اختلال داخلی در سیستم عصبی عضلانی میباشد. آمار نشان میدهد در 30 درصد کودکان، شبادراری میتواند منشا روانی داشته باشد. در 20 درصد کودکان شبادراری میتواند به دنبال یک بیماری عضوی بهوجود آید.

[h=2]مسائل روانی چقدر در ایجاد شب ادراری موثرند؟[/h]مسائل روانی میتواند یکی از دلایل ایجاد شبادراری در کودکان باشد. در این رابطه، آموزش جهت کنترل مثانه بایستی بعد از 5/1 سالگی شروع شود.

تلاش قبل از این سن معمولاً بیفایده و حتی مضر است. اگر والدین در امر آموزش کنترل مثانه و کنترل دفع ادرار سهل انگاری کنند، ممکن است دریچه کنترل مهاری مغز بر روی مثانه تا چند سال ایجاد نگردد.

از طرفی اگر والدین از لحاظ روانی وضعیت ثابتی نداشته باشند، اضطراب آنها به کودکان میتواند منتقل شود و در نتیجه اضطراب حاصله بهصورت تنش در حین شبادراری نمود پیدا میکند.

از عوامل روانی موثر در شبادراری، تولد بچهای دیگر در خانواده است. ورود کودکی دیگر به خانواده میتواند موجب از دست رفتن جایگاه ویژه ی بچه اول در خانواده شده و آنگاه بچه اول برای بازیافتن توجه والدین به خود ممکن است به عادات دوران شیرخوارگی برگردد.

در نهایت داشتن استرسهای فیزیکی یا روانی (مانند ترس و اضطراب) مثانه را در وضعیت تثبیت نشده قرار میدهد و میتواند یکی از دلایل ایجاد شبادراری باشد.

[h=2]علایم بیماری شبادراری چیست؟[/h]علایم شبادراری میتواند بهصورت خیس کردن محل خواب بهطور متناوب یا منظم باشد. قابل ذکر است که در شبادراری بدون وجود بیماری، اثری از سوزش ادرار وجود ندارد و ادرار کاملاً شفاف میباشد.

[h=2]چه آزمایشهای تشخیصی جهت این مشکل مورد نیاز است؟[/h]معمولاً برای این گونه بیماران آزمایش کامل ادرار و کشت ادرار درخواست میشود که تقریباً اکثر مواقع نرمال میباشد، اگر چه ممکن است گاهی در این بیماران الکتروانسفالوگرام (نوار مغزی) غیرطبیعی مشاهده شود.

همچنین در کلیشه رادیوگرافی مثانه که بلافاصله بعد از ادرار کردن گرفته میشود، معمولاً اثری از ادرار باقی مانده وجود ندارد که همه ی مسائل ذکر شده دال بر سلامت مثانه و دستگاه ادراری میباشد.

[h=2]آیا به جز آزمایش، وسایل تشخیصی دیگری هم برای رد یا تایید آن وجود دارد؟[/h]بله، یک سری مطالعات رادیولوژی، معمولاً جهت رد یا تایید بیماری بسیار کمککننده میباشد؛ مانند مطالعات سیستومتری یا آوروگرام وریدی. لازم به ذکر است در مواقعی این روشها استفاده میشود که عفونت ادراری وجود داشته باشد.

 

 

تبیان

[yasi]

[h=1]راه های درمان شب اداری کودکان

[/h]در حال حاضر درمانهای متفاوتی برای رفع مشكل كودكانی كه دچار شب ادراری هستند، وجود دارد. یكی از معروف ترین این درمانها زنگ اخبار است. روش كار این زنگ اخبارها بسیار جالب است. این زنگها در همان مراحل ابتدایی، خیس شدن جای كودك را احساس می كنند و با زنگی كه به صدا درمی آورند، كودك را در همان ابتدای خیس كردن بیدار می كنند. به این ترتیب، كودك از خواب بیدار شده و جلوی ادامه كار را می گیرد. زمانی كه این كار برای چند روز تا چند هفته تكرار شود، به تدریج كودك با زمان پرشدن مثانهاش آشنا می شود و یاد می گیرد كه بلافاصله پس از احساس پرشدگی مثانه، از خواب بیدار شود و به طور ارادی اقدام به دفع ادرار كند. این روش معمولا بسیار موفق عمل می كند و اگر دو تا سه ماه به طور مداوم استفاده شود، در حدود 70 درصد از كودكان، به نتیجه می رسند. متأسفانه هزینه این زنگ اخبارها اندكی گران است و گاهی به حدود 50 هزار تومان یا حتی بیشتر هم می رسد. انواع مختلفی از این زنگ اخبارها وجود دارد.

[h=2]http://img1.tebyan.net/big/1386/06/12446397114224614015745176362827264548.jpg

[/h][h=2]اگر زنگها جواب ندادند[/h]در صورتی كه تمام روشهای فوق بی نتیجه بمانند، پزشكان در مرحله بعد، دست به دامان داروها خواهند شد. شاید برای شما جالب باشد اما داروهایی كه برای درمان این كودكان به كار گرفته می شوند، چندان داروهای غریبهای نیستند.

ایمی پرامین یكی از معروف ترین و پراستفاده ترین داروهای درمان شب ادراری كودكان است كه بسیاری از بزرگسالان از آن به عنوان یك داروی ضد افسردگی معروف استفاده می كنند. البته داروهای دیگری نیز وجود دارند كه یكی از آنها داروی DDAVPاست. این دارو در اصل یكی از هورمونهای طبیعی بدن به نام وازوپرسین یا هورمون ضد ادراری (آنتی دیورتیك) است كه به طور طبیعی از غده هیپوفیز در قاعده مغز ترشح می شود.

به طور طبیعی این هورمون، در بدن روی كلیهها اثر می گذارد و از ترشح ادرار جلوگیری می كند. اگر این هورمون نباشد، حجم ادرار روزانه از 5/0 تا 5/1 لیتر در روز به چند لیتر در روز افزایش پیدا كرده و بدن را به شدت با كم آبی رو به رو می كند.

پزشكان از این اثر هورمون مزبور استفاده می كنند تا شبها از حجم ادرار كودك بكاهند تا دچار شب ادراری نشود.

این دارو به شكل اسپریهایی به كودك تجویز می شود كه باید شبها آنها را داخل بینی اسپری كند. اگرچه این داروها هر دو داروهای مؤثر و موفقی بودهاند اما این مشكل را دارند كه اثر آنها تنها تا زمان ادامه مصرف دارو تداوم پیدا می كند. درواقع قطع مصرف این داروها با میزان بالای عود شب ادراری و بازگشت مشكلات ناشی از آن همراه است. درضمن، چنین داروهایی ممكن است عوارض جانبی خاص را نیز به دنبال داشته باشند كه پدران و مادران باید درباره آنها آگاهیهای لازم را كسب كنند.

به همین دلیل پزشكان به طور كلی ترجیح می دهند كه در قدم اول، مشكلات این كودكان را با روشهای غیردارویی برطرف كنند و درمان دارویی را تنها برای كودكانی نگه دارند كه اقدامات محافظه كارانه و غیردارویی در آنها با شكست مواجه شده است.

 

درضمن گاهی ممكن است از چنین داروهایی تنها برای شرایط خاص و به طور موقتی استفاده كرد. به طور مثال، اگر قرار باشد كه كودك شما شبی را در منزل یكی از اقوام یا دوستانش بخوابد یا به یك سفر تفریحی یا اردو برود، می تواند برای چند روز به طور محدود از این داروها استفاده كند تا دچار مشكل نشود.

[h=2]نكات كلیدی[/h]* به كودك خود اطمینان خاطر دهید كه این مشكل برای سن او طبیعی است و گناه و تقصیری بر گردن او نیست. به كودك بفهمانید كه او این كار را از عمد انجام نمی دهد و بنابراین نباید نگران و ناراحت باشد.

* از تنبیه یا سرزنش كردن این كودكان به شدت خودداری كنید. سعی كنید، بچههای دیگر خانواده از اینكه كودك شما شب ها جایش را خیس می كند با اطلاع نشوند. مراقب باشید كه دیگر اعضای خانواده كودك را به علت این مشكل مسخره نكنند.

* اجازه ندهید طی یكی دو ساعت مانده به زمان خواب كودك مقدار زیادی مایعات بنوشد.

* كودكتان را كمك كنید كه بلافاصله قبل از خواب به دست شویی برود و ادرار كند (هر چند ممكن است مقدار آن كم باشد.)

* روی تختخواب كودك (و در اصل روی تشك او) را با یك پوشش پلاستیكی بسیار نرم و ظریف بپوشانید و برای اینكه كودك ناراحت نشود، روی آن یك ملافه بكشید. با این حساب در هنگام وقوع شبادراری، شما فقط مجبور می شوید كه یك ملافه و یك پوشش پلاستیكی نازك را عوض كنید نه كل تشك كودك را.

* اجازه بدهید در زمان تعویض كردن ملافه و رختخوابهای خیس شده، كودك هم به شما كمك كند.

* با كودك تمرین كنید كه طی خواب، هر دو تا سه ساعت یك بار بیدار شود، به دست شویی برود و مثانه خود را تخلیه كند.

* با راهنمایی یك پزشك متخصص اطفال، تمرینهای تقویت كننده عضلات مثانه را به كودك خود یاد بدهید.

 

تبیان